Б.Лхагвасүрэн "ИЖИЙТЭЙГЭЭ БАЙХАД"

Хагарсан чулуу дахиад хэзээ ч эвлэдэггүй шиг
Yнэнээ хэлье
Нулимсаараа зуурч хэлье
Хагацахын цагт үхэл давж уулздаггүй шиг
Yнэнээ хэлье
Амьсгалаа зангидаж хэлье
Ижийтэйгээ байхад би баян байсан...
Орилсоор ижийдээ очин нулимсаа арчуулахад
Одод бүгдээрээ миний нүдэн дотор л түгдэг байсан
Ижий минь инээгээд над руу ирэхэд
Энэхэн замбуутивийн наран над дээр л асгардаг байсан

О.Дашбалбар "АМЬДДАА БИЕ БИЕНЭЭ ХАЙРЛА ХҮМҮҮС ЭЭ"

Амьддаа бие биенээ хайрла хүмүүсээ
Алив сайхнаа бусдаас битгий хармал
Хэрэггүй үгийн зэвээр зүрхийг минь бүү шархлуул
Хэн нэгнийгээ харанхуй нүхрүү бүү түлх

Архинд орсон нэгнийгээ шоолж бүү инээ
Аяа чиний аав чинь ч байж мэднэ шүү дээ
Амжиж чи өөрөө алдрын зэрэгт хүрсэн бол
Аз жаргалын хаалгыг бусаддаа нээж өг
Ачийг чинь тэд бас бүү мартаг
 

П.Бадарч "ЕСӨН ЭРДЭНИЙН ОРОН"

Ивээлт нарны нь цацрал алтан эрдэнэ
Элгэн уулсын нь оргил мөнгөн эрдэнэ
Илчийн улаан гал нь шүрэн эрдэнэ
Ээжийн цагаан сүү нь сувд эрдэнэ
Энгүй өргөн тал нь оюу эрдэнэ
Эрхэс наадах тэнгэр нь номин эрдэнэ
Элбэрлийн цагаан гэр нь тана эрдэнэ
Энх үүрийн туяа нь зэс эрдэнэ
Эрхэт ардын нь эв ган эрдэнэ
Эх орон минь есөн эрдэнэ

М.Цэдэндорж "МОРИН ХУУР"

Унаган хөлгөө дурсан
Уран хуураа татаж
Утгын яруу дуундаа
Уярч хатуужиж суухдаа

Хорвоогийн хамаг явдлыг
Хоёрхон чавхдасаар ярьдаг
Хосгүй нэгэн овог
Азийн цээжинд нутагтай

Жонон хараа амилуулсан
Жороо хоёр чавхдас нь
Бөмбөлзүүлэн тэшээд гарахаараа
Дөрвөн цагийн гишигдэлтэй

Хорвоо гэдэг өргөн
Хотол гэдэг олон
Холбож яаж дуулахаараа
Хоёрхон чавхдасанд багтаана вэ

Дөрвөн туурайн төвөргөөн
Дөхсөөр дөхсөөр тодорно
Хоёрхон чавхдасан дээгүүр
Хойнох тоос нь ч зурайна

Хоёрхон чавхдасан дээгүүр
Урдах зам нь ч дурайна

Б.Явуухулан "БИ ХААНА ТӨРӨӨ ВЭ"

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөмсгөн сарны аялах алсын алс тойрогт

Холын хоёр одны тохиох бяцхан чөлөөнд

Хоёр нүдний үзүүрт цэнхэрлэх төдий тэртээд

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би.

Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би,

Цан хүүрэг савсаж уулс ороох оргилд,

Цасан ширхэг царцаж мөс болох халилд,

Царгиа хүйтэн өвөл сарлагын бух дошсон

Цаст цагаан уулыг эзэгнэнхэн төрлөө би.

Ц.Дамдинсүрэн "ХОЁР НАСТАЙ РО"

Дээшилж яваа Монголын
Дэвшиж яваа У-гийн
Дэлгэрч яваа Сү-гийн
Өсөж яваа Ро-гийн
Нүд нь дүгрэг бөгөөд харавтар
Тунгалаг толийн гэрэлтэй
Шүд нь хурц бөгөөд жижиг
Цагаан лавайн өнгөтэй
Үс нь нарийн бөгөөд хархан
Зөөлөн мяндасын ширхэгтэй
Зүс нь бор бөгөөд хөрслөг
Сайхан Монголын шинжтэй
Ариун тунгалаг ухаантай
Аз завшаан ихтэй

Д.Пүрэвдорж "ТУСГААР ТОГТНОЛ"

Ханат цагаан гэрийн од хийморын тоонон дээр

Хасаг халуун тулганы омог дөрвөн тотгон дээр

Хан Алтай аавын онгон тэргүүн оргил дээр

Хатан  Сэлэнгэ ээжийн одод орчих мандал дээр

Тусгаар тогтнол чамайг тунхаглан бичнэ би.

Ганган улаан тэмээний зогдор дэвсэх тэшил дээр

Гантай мөнгөн хэтний зоо дэлдэх тээгэн дээр

Галбын халуун говийн хулан ангах ээрэм дээр

Гантиг чулуун хясааны янгир халих элгэн дээр

Тусгаар тогтнол чамайг тунхаглан бичнэ би.

О.Дашбалбар "ЗАЛУУС ДҮҮ НАРТАА ХҮРГЭХ ШҮЛЭГ"

Үзээд өнгөрөх амьдралыг мөнхийн юм шиг бодож 
Үдлээд буцах хорвоог үүрдийн юм шиг сэтгэж
Залуу, идэр насаа хөгшрөхгүй юм шиг санаж 
Замба тивийн элгэн дзэр туйлж яваа дүү минь! 

Өнгө энэ алаг хорвоо дээр 
Өөрийн сайндаа чи төрөөгүй! 
Өдөр өдрийн нарыг үзэж, тэнгэрийг харах 
Өндөр их тавилан хайрласан аав, ээждээ баярла! 

Р.Чойном "ЗАЛУУ НАС" шүлэг

Хөрстийн амьдралд хөл алдсан
Хөлчүүхэн зүрхний минь тольтон дээгүүр
Шувууны сvvдэр шиг дайраад өнгөрсөн
Шунхан улаан залуу нас мину!

Амттан бүхний амтыг мэдэлгүй
Асгаж явсан залуу нас минь,
Өнгөтөн бүхний өнгийг бодолгүй
Үрж явсан залуу нас минь.

Р.Чойном “ХҮН” найраглал

Хорвоогийн хүчирхэг амьтан хүн
Хосгүй хөгжилт ухаан сэтгэхүйт хүн
Балрыг орхиж соёл иргэншлийг эзэмшээд
Байгалийг ялав гэж тунхагласан
Оддын хүрээлэн орчлон ертөнцийг
Одоохондоон ганцаас илүүг баримталж байгаа
Оюун төгс  дээд төрөлт хүн тантай
Орон байр хувь заяа нэгтэй төрсөндөө би баяртай байна
Гэтэл магтаад байсан аугаа их хүн таны
Гэр орон хувьхан биенээс чинь заримдаа олсон
Гэхдээ би үзэл бодол  эрдмийн тухай яриагүй ээ
Тэнэг ч байсан цэцэн ч байсан ялгаагүй хүн

ЦАГ БОЛ АЛТ

Өглөө бүр таны дансанд 86400 америк доллар оруулах банк байна гээд та төсөөл дөө.Тэр мөнгөнөөс та хүссэн хэмжээгээрээ авч хэрэглэж болно.Гагцхүү тэр өдөр л өнгөрвөл үлдэгдлийн хэмжээ ямар ч байсан хамаагүй дансны тань тооцоо хүчингүй болно.
Энэ тохиолдолд та юу хийх вэ?
Эцсийн ганц центийг ч үлдээлгүй авч хэрэглэх байсан байж ч магад.Хэдий бид үүнийг сэтгэлдээ төсөөлж, зөвхөн мөрөөдөж байгаа боловч бодит амьдрал дээр хүн бүхэнд ийм банк бий.Энэ бол ЦАГ ХУГАЦАА.

Ш.Дулмаа "ОХИН ҮРЭЭ ХАЙРЛА!"

Охин үрээ хайрла!
Омогдож загнахдаа ч хайрла!
Охин үрээ хайрла!
Ойворгон зэмлэхдээ ч хайрла!

Нар ханын толгойд буухад хааяа нэг сэрэг, бүү зэмлэ
Насаараа тэр чинь өглөө босох хүн, төрсөн гэртээ л нойр аваг
Нар шингэж үдшийн хар чийг унатал найз нартайгаа дуулалдаг
Насаараа тэр чинь айлын голомт манаж морин төвөргөөн хүлээнэ

Ш.Дулмаа "ГАЗАР ШОРООНДОО БИ ХАЙРТАЙ"

Хөлд орохдоо унаж босон мөрөө гаргаж

Хүйтэн булгийн уснаас нь шүдээ тагштал залгилж

Талын тогоруу нуурын ангир үргээж

Таанын толгой цэцгийн дэлбээ түүж явсан болохоор

Газар шороондоо би хайртай

Толгодын энгэрээр хургаа хариулж явахдаа

Тоодон дээлэндээ чулуу хормойлж гэр барин

Хөрст газрыг нь хотойтол хөл нүцгэн гүйж

Хөнгөн залуу насаа талд үдсэн болохоор

Газар шороондоо би хайртай

Ч.Чимид "ЭХ ОРОН"

Хүн
Эх орноо
Шилж сонгож авдаггүй юм.
Эх орон гэж
Мэдэх нь битгий хэл, 
Энэ бие
чухам юугаа мэдэхгүй
Уйлахаас өөр чадалгүй
Үлгэхээс өөр дадалгүй
Амьтны үр 
Ангирын зулзага
Эхээс төрдөг юм.
Эх орон нь
Тосоод авдаг юм.

З.Дорж "ӨГЛӨӨНИЙ САНАМЖ"

Өглөө бүр эртлэн босож 
Өндөр тэнгэрийг хүндэтгэн харж бай
Огторгуйн хурмаст уужмын хутгаа
Оюун ухаанд тань шингээх болно

Алтан нарыг мандах тоолонд
Алаг зүрхнээсээ догдлон харж бай
Эндэлгүй дэвжихийн учир тавилангаар
Эрдэнэт бөмбөлөг гийх болно

Орой бүр нэгийг санаж 
Одот тэнгэрийг хүндэтгэн харж бай
Од гаригс үзэсгэлэнт сүлдээрээ
Оюун ухааныг тань гийгүүлэх болно

О.Дашбалбар "ТЭНГЭР ШИГ БАЙ"

Хамаг бүгдээр чамайг 
Харааж нулимж байвч, тэнгэр шиг бай! 
Хамгийн сайн хүмүүс гэж 
Хашгирч ерөөж байвч, тэнгэр шиг бай! 
Тэвчээр барагдаж, нөхөд чинь орхивч 
Тэнгэр шигбай, мөнхөд амгалан... 
Тэргэнд суулгаж, алтан титэм өмсгөвч 
Тэнгэр шиг бай, юу ч болоогүй юм шиг... 
Хамгийн хайртай хүн чинь хаяж одсон ч 
Хан тэнгэр нурчхаагүй цагт, бүү зов! 
Гүтгэж, доромжилж бахаа ганц хангавч 
Гүн тэнгэр хэмхрээгүй цагт, бүү ай! 

Ц.Хулан "БИ ДУРГҮЙ"

Цаг гозойж байхад би алс замд гарахгүй
Цангинатал хундага хага шиддэг орос занд би дургүй
Цайгий нь уучихаад, аягыг нь хөмрөхөд би дургүй
Цагаа олж ухаантнаа хайрладаггүй монгол занд би дургүй ээ
Үлийд бүдрээгүй ажнайг магтаалаар булж алахад би дургүй
Үхэлд ч автаагүй баатар эрийг одонгоор дарж авахад би дургүй

Ц.Хулан "ААВДАА"

Сайхан залуу аавынхаа тэргүүнд буурал орсныг анх үзээд 
Саваагүй томоогүй хүүхэд насаа би тэр жилийнх нь шувуудтай хамт буцаасан
Санчиганд нь нэмэх мөнгөн сорны тоолон жаргаандаа тэгвэл гэхэд 
Сансанаар даанч болохгүй явна ааваа 

Бүүвэйт хонгор ижийн тухай дуу мэдээж олон 
Бүдэгхэн гардаг зураг шиг, санаатай хийдэг алдаа шиг 
Бүхий л орчлонд харин аавын ач гэж дуулдаггүй 
Бүгдийнх нь аав ямар миний аав шиг бишдээ 
Амттан зөөлөн хоёроор бялууруулдаг муу ижий минь 
Айлын тавагнаас чихэр хармайлж шараа болгоно 
Аав минь тэгэхгүйээ 
Алаг чулуу хээрээс хормойлж хүүдээ зүслүүлнэ. 

Д.Нацацгдорж "ДӨРВӨН ЦАГ"

ХАВАР

Мөнх тэнгэрийн дор мянга мянган хавар
Монголын сайхан оронд жил жил дэлгэр
Энх улирал ханхлахад хүний сэтгэл тэнэгэр
Өвсний соёо ногоороход морь мал ханагар

Холхи нар ойртож хасын цас хайлахад
Хуучин дэлхий халагдаж хамаг юм шинэднэ
Хөрсөн мод цэцэглэж хүүхэд багачууд наадахад
Хөгшин хүн өөрийгөө залуу болсон шиг санана.

Б.Ринчин "ЭР ХҮН БОЛ..."

Эр хүн бол, эр хүн шиг бай.
Үлээхэд наашаа,өрвийхөд нь цаашаа
Тийм тоглоом бүү бол.
Нохой бурахад
Ноцохоос нь бүү ай.
Эр зориг гаргаж
Эрслэн алдаад бай.
Эр хүн бол,эр хүн шиг бай.
Хоосон олон үг дэмий
Хотол олонд тустай
Бүтээлт үйлс эрийн чимэг.
Чин зориг барьж
Чинээгээрээ зүтгэж,
Санаснаа бүтээгээд сагсууран бүү хөөр.
Эр хүн бол,эр хүн шиг бай.
Зөв гэж бодвол зүрхтэй бай.
Үнэний төлөө үхэхээс бүү ай.